Miejscowości nad Gopłem
Arturowo
Niewielki przysiółek, a dawniej folwark, położony między Szarlejem i Karczynem. Pierwotnie nazywany był Szarlejskim Gajem. Miejscowość wchodziła w skład dóbr szarlejskich i wraz z nimi dzieliła swoje losy, w XIX … Czytaj dalej Arturowo
Bachorce
Pierwsza wzmianka o Bachorcach pochodząca z 1136 roku mówi, że w tym czasie wieś była własnością arcybiskupa gnieźnieńskiego. W XIII wieku miejscowość stanowiła własność kruszwickiej kolegiaty, a w XVIII wieku … Czytaj dalej Bachorce
Baranowo
Wieś swoją nazwę wzięła prawdopodobnie od pierwszego znanego nam właściciela – Barana, który mieszkał tu w połowie XIII wieku1. Jego następcami byli Bogumił i Marcin. W XIV wieku wieś przeszła … Czytaj dalej Baranowo
Bródzki
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 17601. Miejscowość najprowdopobniej została nadana osadnikom olęderskim lub niemieckim, którzy w zamian za otrzymane grunty mieli zająć się osuszeniem miejscowych bagien. Ich intensywna … Czytaj dalej Bródzki
Brześć nad Gopłem
Wzmianki o miejscowości pochodzą już z XIV wieku, gdy ich właścicielem był ród Leszczyców. W XV wieku z Brześcia nad Gopłem pisał się podczaszy inowrocławski Mikołaj. W połowie tego stulecia … Czytaj dalej Brześć nad Gopłem
Chełmce
O dawności osadnictwa na terenie dzisiejszych Chełmc świadczą liczne pozostałości archeologiczne. Na terenie wsi odnaleziono m.in. glinianą figurkę w kształcie kobiety czy naszyjnik w formie 12 brakteatów (jednostronnie wybijanych monet) … Czytaj dalej Chełmce
Chełmiczki
Przez wielki osada znana była jako Chełmce Małe, a momentem jej wyodrębnienia z dóbr Chełmc była połowa XIII wieku. Wtedy to wieś stała się własnością kapituły kruszwickiej. W XVI wieku … Czytaj dalej Chełmiczki
Chrosno
Początkowo wieś znajdowała się w rękach królewskich. W 1193 roku Krośna, bo pod taką nazwą miejscowość występowała w średniowieczu, weszła w skład dóbr strzelneńskiego klasztoru norbertanek1. Po jakimś czasie Chrosno … Czytaj dalej Chrosno
Cykowo
Wieś ma dawną metrykę i była silnie powiązana z losami kruszwickiej kolegiaty św. Wita. Cykowo było prebendą, czyli uposażeniem tamtejszych kanoników. W 1265 roku wzmiankowana jest tam drewniana kaplica św. … Czytaj dalej Cykowo
Giżewo
Na gruntach miejscowości natrafiono na archeologiczne ślady z czasów kultury przeworskiej1. Pierwsze wzmianki o samej wsi odnajdujemy w XV wieku, gdy jej właścicielem był Mikołaj Kozieminski2. Ok. 1560 roku właścicielami … Czytaj dalej Giżewo
Głębokie
Głembokie (tak zapisywano dawniej nazwę miejscowości) to rodowe gniazdo Głembowskich herbu Doliwa. którzy dzierżyli wieś od jej powstania aż po wiek XIX. W 1438 roku wzmiankowany jest tutaj Wincenty z … Czytaj dalej Głębokie
Gocanowo
to jedno z najstarszych osiedli ludzkich nad Gopłem. Świadczą o tym znaleziska na jakie natrafiono na przynależącym do wsi półwyspie Ameryka. Są to pozostałości paleolitycznej kultury świderskiej (9500-8100 p.n.e.)1. Poza … Czytaj dalej Gocanowo
Gocanówko
Pierwszy raz nazwa Gocanówko pojawia się w roku 17871. W 1828 roku wieś była wystawiona na dzierżawę2. Później Gocanówko miał Heyne. W drugiej połowie XIX wieku wieś należała do Kozłowskich … Czytaj dalej Gocanówko
Grodztwo
Grodztwo jest miejscowością problematyczną, gdyż jego lokalizacja ulegała na przestrzeni lat wielokrotnej zmianie. W źródłach mianem Grodztwa określano bowiem ziemie, które znajdowały się we władaniu starosty. Jak przytacza Edmund Callier … Czytaj dalej Grodztwo
Gustawowo
Wieś dzieliła los wspólnie z Polanowicami i posiadała takich samych właścicieli. W drugiej połowie XIX wieku Gustawowo miało 2 domy i 21 mieszkańców1. Działał tu folwark, który wchodził w skład … Czytaj dalej Gustawowo
Janikowo
Niewielka osada położona między Książem a Polanowicami swoje czasy świetności przeżywała w okresie staropolskim. Nazywano ją wtedy Jankowem. W połowie XVI wieku wieś znajdowała się w ręku pani Oborskiej, która … Czytaj dalej Janikowo
Janocin
W czasie badań archeologicznych na terenie Janocina natrafiono na ślady kultury przeworskiej (III w. p.n.e. a V w. n.e.)1. Choć niektórzy mogą być zdziwieni, nazwa Janocina nie pochodzi wcale od … Czytaj dalej Janocin
Janowice
O dawności osadnictwa na ziemiach Janowic świadczą liczne odkrycia archeologiczne m.in. z kultury ceramiki wstęgowej rytej czy kultury przeworskiej1. Pierwsze informacje o wsi Janowice pochodzą z XV wieku. W kolejnym … Czytaj dalej Janowice
Karczyn
Spokojny i oddalony od innych osiedli Karczyn to wieś z długą i intrygującą historią. Osadnictwo w okolicach Bachorzy rozpoczęło się jeszcze przed naszą erą. W czasie prac archeologicznych przy budowie … Czytaj dalej Karczyn
Karsk
Po raz pierwszy Karsk pojawia się w dokumentach pod datą 1238 roku, gdy książę Kazimierz Kujawski przekazuje wspomnianą osadę biskupowi włocławskiemu. Wcześniej jako właściciele działów we wsi wspominani są Eustachy, … Czytaj dalej Karsk
Kicko
Pierwsza wzmianka o tej niewielkiej dziś miejscowości pochodzi z roku 1232 (1233), gdy książę Konrad Mazowiecki sprzedaje wieś biskupowi włocławskiemu Michałowi1. W 1262 roku książę Kazimierz kujawski zwolnił wieś z … Czytaj dalej Kicko
Kobylnica
Osadzona na dobrych gruntach Kobylnica, po raz pierwszy w źródłach pojawia się w roku 1250. Wieś, a raczej dział należący do kanonika Leszka,1 zostaje wtedy zwrócony przez księcia Kazimierza kujawskiego … Czytaj dalej Kobylnica
Kobylniki
Wieś, na co ewidentnie wskazuje jej nazwa, była początkowo osadą służebną względem grodu kruszwickiego. Pozwala to uznać ją za jedną z najstarszych wsi w gminie. Pierwsza wzmianka pisana o Kobylnikach … Czytaj dalej Kobylniki
Kraszyce
stanowiły początkowo własność kapituły kruszwickiej. W 1298 roku część wsi w zamian za nieistniejące dziś Kretkowo, otrzymał rycerz Jarosław1. Jego potomkiem był znany z dokumentu z 1357 roku, Zbrosław z … Czytaj dalej Kraszyce
Lachmirowice
stanowią miejsce bardzo atrakcyjne dla archeologów. Pierwsze ślady ludzkiej obecności w tym miejscu wiążą się z koczowniczymi społecznościami łowiecko-rybackimi ze środkowej epoki kamienia. Znaleziskiem, które wiąże się z tym okresem … Czytaj dalej Lachmirowice
Łagiewniki
Osadnictwo na terenie Łagiewnik sięga czasów neolitu i kontynuowane było w epoce żelaza. Bardzo możliwe, że to właśnie tędy przebiegał szlak bursztynowy. Po raz pierwszy w źródłach pisanych wieś została … Czytaj dalej Łagiewniki
Marcinki
Trudno określić kiedy rozpoczyna się osadnictwo na terenie Marcinek. Choć O. Kolberg wspomina o rzekomym grodzisku, które się tutaj znajdowało, to jednak nie znajduje ono potwierdzenia w źródłach pisanych1 Pierwsza … Czytaj dalej Marcinki
Maszenice
Choć historia osadnictwa w Maszenicach sięga czasów prehistorycznych, to jednak najcenniejsze odkrycie archeologiczne z tej miejscowości związane jest z początkami polskiej państwowości. Między 1875 a 1880 roku w czasie rutynowej … Czytaj dalej Maszenice
Mietlica
Niewielka Mietlica byłaby zapewne wsią jak każda inna, gdyby nie fakt, że na jej terenie znajduje się słynne grodzisko, które datowane jest na I poł. X wieku. Na przełomie XIV … Czytaj dalej Mietlica
Morgi
Osada założona w początkach XIX wieku na gruntach Chełmc. Znana w historii także jako Chełmce-Kolonia. W latach 30. XIX wieku wzmiankowana jest szkoła ewangelicka w kolonii Chełmce (nauczyciela Modrowa miał … Czytaj dalej Morgi
Orpikowo
Osadnictwo na gruntach dzisiejszego Orpikowa sięga okresu halsztackiego1. We wczesnym średniowieczu wieś wchodzi w skład rozległego kompleksu dóbr rodziny Leszczyców. Możemy przypuszczać, że pierwowzorem osady stał się dział ostrowski zwany … Czytaj dalej Orpikowo
Ostrowo nad Gopłem
Osadnictwo w Ostrowie było silnie rozwinięte już w czasach prahistorycznych. Sięgało ono co najmniej neolitu i było kontynuowane także później. Na terenie wsi natrafiono na pochówki z okresu wpływów rzymskich1. … Czytaj dalej Ostrowo nad Gopłem
Ostrówek
Archeologiczna przeszłość wsi stanowi wielką tajemnicę, którą najlepiej oddaje znajdujący się tutaj kamień ze swastyką – być może świadectwo dawnej kultowej funkcji półwyspu1. Początki Ostrówka związane są z kolonizacją fryderycjańską, … Czytaj dalej Ostrówek
Papros
Znaleziska archeologiczne w Paprosie pochodzą m.in. z okresu kultury pucharów lejkowatych. Z kolei w połowie XIII wieku między Paprosem a Dziewą funkcjonowała komora, w której pobierano opłatę za przeprawę przez … Czytaj dalej Papros
Piaski
Dowodem na wiekowość osadnictwa w tej miejscowości są dwie krzemienne siekierki znalezione na terenie wsi jeszcze w XIX wieku1. Rys dawności nadaje Piaskom także krótka informacja zapisana w okresie międzywojennym … Czytaj dalej Piaski
Piecki
Prowadzone pod koniec lat 80. XX wieku wykopaliska archeologiczne wykazały, że pierwsi ludzie postanowili osiedlić się w Pieckach już 6,5 tys. lat temu. Na obszarze dzisiejszej miejscowości musiała istnieć osada … Czytaj dalej Piecki
Polanowice
Osadnictwo na terenie Polanowic sięga co najmniej młodszej epoki żelaza. Odnaleziono na terenie wsi także ślady osady z czasów kultury łużyckiej1. Po raz pierwszy Polanowice pojawiają się w źródłach w … Czytaj dalej Polanowice
Popowo
Po raz pierwszy Popowo wzmiankowane jest w źródłach historycznych w roku 1299. Co ciekawe, początkowo nazwy Ostrowo i Popowo stosowane były wymiennie. W tym bowiem okresie obie wsie znajdowały się … Czytaj dalej Popowo
Przedbojewice
W Przedbojewicach odnajdujemy ślady osady już w czasach dominacji kultury przeworskiej. Osadnictwo istniało tutaj także w czasie wpływów rzymskich1. Pierwsze informacje o wsi odnajdujemy dopiero w roku 1520, gdzie nazywana … Czytaj dalej Przedbojewice
Racice
Wieś posiada długi archeologiczny rodowód sięgający kultury przeworskiej i kultury łużyckiej1. Racice odegrały ważną rolę w początkach polskiej państwowości. Do 1880 roku stały we wsi pozostałości grodziska. Na jego terenie … Czytaj dalej Racice
Rechta
Niewielki przysiółek słynie z cudownego zabytku. Początki miejscowej świątyni związane są z legendą mówiącą o obrazie Matki Boskiej odnalezionym przez „rechtające” dziki (stąd nazwa osady). Strumień przy drzewie, na którym … Czytaj dalej Rechta
Rożniaty
Na początku XV wieku dział w Rożniatach posiadał Bartosz z Polic1. W 1421 roku w Rożniatach swoje grunty mają Piotr z Lubstowa (część po Bartoszu) oraz Maciej Kleńtop z Godziębów, … Czytaj dalej Rożniaty
Rusinowo
Pierwsze informacje o wsi jako dziedzictwie rodziny Warszów-Godziębów znajdujemy w roku 1371. W 1381 roku we wsi zmiankowany jest rycerz Jakusz1. W 1436 roku Bierwołd Godzięba sprzedał wieś niejakiemu Jugowi2. … Czytaj dalej Rusinowo
Rzepiszyn
W okresie staropolskim losy terenów dzisiejszego Rzepiszyna są enigmatyczne. W czasie zaborów założono tutaj niemiecką kolonię znaną pod nazwą Emmowo. W 1854 roku we wsi było 7 domów i 65 … Czytaj dalej Rzepiszyn
Rzepowo
W średniowieczu na gruntach Rzepowa znajdowała się wieś Poświętne, która wzmiankowana jest w 1379 roku1. Pierwotnie była to własność kościelna2. Po rozbiorach teren dzisiejszego Rzepowa przeszedł na własność królewską. Prawdopodobnie … Czytaj dalej Rzepowo
Skotniki
Jak wskazuje nazwa, w swoich początkach wieś była osadą służebną, zajmującą się hodowlą bydła dla grodu kruszwickiego. Po raz pierwszy Skotniki pojawiają się w dokumencie z 1303 roku wydanym przez … Czytaj dalej Skotniki
Słabęcin
Wieś znana w źródłach od 1488 roku jako płacąca dziesięcinę proboszczowi z Kościeszek. Słabęcin wchodził w skład starostwa kruszwickiego i był własnością królewską1. W XVI wieku jako właściciel miejscowego folwarku … Czytaj dalej Słabęcin
Sławsk Wielki
W początkach naszej ery na terenie Sławska Wielkiego znajdował się kompleks świątyń pogańskich, w których składano ofiary zwierzęce1. Wieś po raz pierwszy pojawia się w źródłach w roku 1254, gdy … Czytaj dalej Sławsk Wielki
Sokolniki
Wieś pełniła początkowo funkcję służebną względem grody Kruszwickiego, a jej mieszkańcy parali się układaniem sokołów. Po raz pierwszy na piśmie pojawiają się Sokolniki już w roku 1215 w dokumencie opata … Czytaj dalej Sokolniki
Sukowy
Ślady osadnictwa w Sukowych sięgają kultury łużyckiej1. Informacje o wsi odnajdujemy w XIV wieku, choć jest ona z pewnością dużo starsza. W 1357 roku poznajemy Mikołaja i Wacława z Sukowych, … Czytaj dalej Sukowy
Szarlej
to miejscowość o długiej i niezwykle intrygującej historii. Osadnictwo na terenie wsi sięga II poł. V tys. p.n.e. I wiąże się z kulturą ceramiki wstęgowej1. Historyczny Szarlej znany jest w … Czytaj dalej Szarlej
Tarnowo
Pisane dzieje Tarnowa znane są od wieku XIV. Początkowo, na co wskazuje nazwa wsi, mogła ona być związana z gospodarką drzewną.. Tarnowo było gniazdem rodowym Tarnowskich herbu Rola1. W 1412 … Czytaj dalej Tarnowo
Tarnówko
Osadnictwo w Tarnówku sięga swoimi początkami okresu halsztackiego1. Wieś znana jest od 1487 roku, gdy doszło do rozgraniczenia dóbr biskupich (Kicko) od dóbr Stanisława z Tarnowa. Dalej wieś pozostaje w … Czytaj dalej Tarnówko
Witowice
Nazwa wsi wskazuje, że we wczesnym średniowieczu musiała być ona własnością rycerza o imieniu Wit. Po raz pierwszy na kartach historii miejscowość zapisuje się w 1230 roku, gdy Witowice zostały … Czytaj dalej Witowice
Witowiczki
Witowiczki jako samodzielna miejscowość wyłoniły się z podziałów, które dotknęły wieś Witowice w XIV-XVI wieku. Po raz pierwszy osada wymieniona zostaje w 1557 roku jako Witowice Małe. W późniejszych wiekach … Czytaj dalej Witowiczki
Wolany
Wieś Wolany powstała w 1823 roku z inicjatywy Tadeusza Wolańskiego – landrata inowrocławskiego1. Wydzielono ją z gruntów Wróbli, z którymi osada związana jest do dzisiaj. Osada zawdzięcza swoją nazwę Tadeuszowi … Czytaj dalej Wolany
Wola Wapowska
Edmund Callier utożsamiał dzisiejszą miejscowość ze średniowieczną Krośną. Jeśli zawierzymy jego ustaleniom to musimy stwierdzić, że pierwsza wzmianka o tym miejscu pochodzi z 1193 roku (Crosna)1. Nazwa wskazuje, że wieś … Czytaj dalej Wola Wapowska
Wróble
to wieś o długiej, sięgającej przynajmniej XIV wieku historii. Początkowo miejscowość była własnością rodu Maszeńskich, w wieku XVI przeszła w ręce Niemojewskich, a następnie Piaskowskich. Kolejnymi właścicielami Wróbli i zapewne … Czytaj dalej Wróble
Zaborowo
Trudno wskazać moment oraz okoliczności w jakich na mapie ziemi nadgoplańskiej pojawiła się wieś Zaborowo. Wywodzili się stąd Zaborowscy, późniejsi właściciele Głębokiego. Z tą majętnością dzieli Zaborowo swoje późniejsze losy. … Czytaj dalej Zaborowo
Zakupie
Osada Zakupie znana jest co najmniej od XVI wieku. Funkcjonował tutaj wydajny folwark. Pod koniec XIX wieku liczył on 30 mieszkańców1. Wieś dzieliła los z Polanowicami, będąc kolejno własnością Zakrzewskich, … Czytaj dalej Zakupie
Złotowo
W 1220 roku książę Konrad Mazowiecki przekazał Złotowo norbertankom ze Strzelna, co w 1249 roku potwierdził Kazmierz Kujawski1. W 1312 roku wieś została zastawiona biskupowi włocławskiemu Gerwardowi, aby w 1315 … Czytaj dalej Złotowo
Żerniki
Z nazwy wsi możemy sądzić, że jej rodowód jest dość stary. Osada zapewne pełniła funkcję służebną wobec grodu kruszwickiego, dostarczając mu drewnianych żerdzi na cele budowlane. Po raz pierwszy wieś … Czytaj dalej Żerniki
Żwanowice
Niewielkie osiedle położone między Polanowicami, a Rzepowem, wzmiankowana już w 1385 roku1. Formalnie wchodzi w skład drugiej miejscowości, choć na przestrzeni dziejów dzieliło losy wspólnie z Polanowicami. Od XIX wieku … Czytaj dalej Żwanowice
Możesz pomóc!
Projekt jest rozwijany na bieżąco. Jeśli posiadasz informacje na temat historii miejscowości, zauważyłeś błąd lub chcesz się podzielić uwagami, zapraszam do kontaktu.
Subskrybuj!
Wpisz maila, aby otrzymywać powiadomienia o nowych wpisach
