Baranowo

Wieś swoją nazwę wzięła prawdopodobnie od pierwszego znanego nam właściciela – Barana, który mieszkał tu w połowie XIII wieku¹. Jego następcami byli Bogumił i Marcin. W XIV wieku wieś przeszła prawdopodobnie w ręce Dulewiców. Kolejne informacje o Baranowie pochodzą z połowy XV wieku, gdzie wymienieni są kolejni mieszkańcy wsi – bracia Bolko, Maciej, Jan, Jakub i Mikołaj².

W kolejnych wiekach wieś dzieliła losy wspólnie z Racicami. W połowie XIX wieku jej właścicielem był Serafin Ulatowski – jeden z liderów konspiracji ziemiańskiej w czasie powstania styczniowego. W 1867 roku wieś stała się własnością Zygmunta Wilkońskiego – założyciela inowrocławskiego uzdrowiska³. Następnie losy wsi zostały związane z majątkiem w Sukowych, który pod koniec XIX wieku znajdował się w ręku rodziny Leclerqów. Pod koniec XIX wieku wieś liczyła sobie 568 mórg, zaledwie 3 domy i 34 mieszkańców. Zamieszkiwało ją 2 ewangelików, 32 katolików⁴.

Do naszych czasów w niewielkim stopniu zachowała się zabytkowa tkanka dawnych zabudowań gospodarczych (rządcówka, obora, stodoła z XIX w.). Cennym świadectwem przeszłości miejscowości jest cmentarz ewangelicki z kilkunastoma dobrze zachowanymi nagrobkami z początku XX wieku. Poza tym warto zwrócić uwagę na figurę NMP ufundowaną pierwotnie w okresie międzywojennym oraz głaz narzutowy uznany za pomnik przyrody.

1J. Karczewska, Własność szlachecka na pograniczu wielkopolsko-kujawskim w pierwszej połowie XV wieku, Zielona Góra 2010, s. 151.

2Ibidem, s. 152.

3Słownik geograficzny..., t. IX, s. 364.

4Ibidem.